12 Aralık 2012 Çarşamba

TÜRK EDEBİYATI 10.SINIF YAZILI SORULARI TEST

I. Âşık: Allah aşkıyla yanan derviş

II. Maşuk: Allah, sevgili
III. Çile: Dergâhtaki eğitim sırasında çekilen sıkıntılar.
IV. Fenafillâh: Allah’ın emirleri karşısında nefsin isteklerinden severek vazgeçme hali.
V. Meclis: Allah aşkıyla kendinden geçen kişi.
1)Yukarıdaki Tasavvufla ilgili kavramlardan hangisinin anlamı yanlış verilmiştir?
A) I          B) II         C) III          D) IV         E) V
   “Emevilerin VIII. yüzyılda Bizanslılara karşı savaşarak Anadolu’yu fethettikleri yıllarda yaşayan ………..birçok kahramanlık gösterir. Olağanüstü güç, zekâ ve şansa sahip olan kahraman, Simbat adlı bir Bizans beyinin karşısına çıkar. Simbat, harap kaleyi tamir ettirir ve yerleşir. Etraftaki Müslümanlara dehşet saçar.”
2) Parçada boş bırakılan yer aşağıdaki kavramlardan hangisi getirilmelidir?
A) Battal Gazi         B) Danişmend Gazi   
C) Gazi Giray         D) Dede Korkut      E) Köroğlu

3) Aşağıda verilen özelliklerden hangisi Nasreddin Hoca fıkraları için söylenirse yanlış olur? A) Döneme ait bazı toplumsal özelliklerin görüldüğü
 B) Fıkralardaki olayların halkın mizah anlayışını yansıttığı
 C) Fıkralardan çıkarılacak derslerin olduğu
 D)Tüm fıkraların Nasreddin Hoca denilen şahsiyet tarafından  oluşturulduğu
 E) Sözlü edebiyat ürünlerinden olduğu

4)Aşağıdakilerden hangisi “Dede korkut Hikâyelerinin” bir özelliği değildir?
A)Bir ön söz  ve (bilgi yelpazesi.net) 14 hikâyeden oluşur.
B)Nazım ve nesir birlikte kullanılmıştır.
C)Olağanüstü kişilere ve olaylara yer verilir.
D)15.yy sonlarında yazıya geçirilmiştir.
E)Dede Korkut  tüm hikâyelerde yer almıştır.
    
           • İslâmiyet öncesi kültür ve İslâmi kültür iç iççedir.
• Beyit ve dörtlükler bir arada kullanılmıştır.
• Eserlerde dini- ahlaki ve öğretici nitelik taşır.
5)Yukarıdaki  özellikler hangi dönem için geçerlidir?
A.        İslâmiyet Öncesi Devir                        
B.        Geçiş Dönemi Devri                
C.         İslâmi Devir
D.       Klasik Türk Edebiyatı Dönemi          
E.        Milli Edebiyat Devri


Beni candan usandırdı cefadan yâr usanmaz mı?
Felekler yandı âhımdan murâdım şem’i yanmaz mı?
***
Fuzûlî rind-i şeydâdır hemîşe halka rüsvadır
Sorun kim bû ne sevdâdır bu sevdâdan usanmaz mı?
6)Yukarıdaki şiirden hareketle Divan şiiri için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A.        Şairler mahlaslarını son beyitte kullanırlar.
B.        Ölçü olarak, Aruz vezni kullanılır.
C.        Sosyal konularda şiirler yazılır.
D.       Nazım birimi beyittir.
E.        Gamze, yâr, âh vb. mazmunlar  kullanılır.
7)Aşağıdakilerin hangisi Yunus Emre ve Mevlana’nın ortak  özelliklerinden biri olamaz?
A)Eserlerinde sade, anlaşılır Türkçe kullanmaları
B)Vahdet-i Vücut  felsefesini işlemeleri
C)Genellikle dini – tasavvufi konularda yazmaları
D)İnanç ayrılığına karşı çıkıp hoşgörü sahibi olmaları
E)13. yüzyılda yaşamış olmaları

       Mail oldum senin ince beline
Canım kurban olsun tatlı diline
Âşık olup senin hüsnün bağına
Kırmızı güllerin dermeye geldim

Aşkın âşıklar öldürür
Aşk denizine daldırır
Tecelli ile doldurur
Bana seni gerek seni
8)Yukarıdaki şiirler hangi yönleri ile aynıdırlar?
A) Nazım Birimi               B) Hece Ölçüsü Sayısı            
C) Nazım Biçimi              D) İlahi Aşk Konusu                   
E) Bağlı Oldukları Edebiyat Anlayışı
9) Aşk hikâyelerinde ve uzun konuların işlendiği şiirlerde “mesnevi” nazım şeklinin kullanılmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A)
Aruz kalıplarının çok zengin olması
B) Her beyti kendi içinde kafiyeli olduğundan uyak sıkıntısı çekilmemesi
C) Şairlerin mesneviyi çok sevmeleri
D) İran şairlerinin de bu nazım şeklini tercih etmeleri
E) Mesnevilerin sıradan bir nazım şekli olmaması

“Bir edebiyat öğrencisi fakülte hayatı boyunca Mesnevi, Mevlid, Su Kasidesi ve Mantıku’t Tayr’ı mutlaka iyice okumalıdır.”                                 10) Paragrafta eseri anılmayan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?  A) Gülşehri              B) Fuzuli         C) Mevlana         D) Süleyman Çelebi               E ) Ali Şir Nevai                                                                                                               I. Duygu ve düşünceler kalıplaşmış mazmunlarla anlatılır.                        II. Konular genellikle aşk, şarap, sevgilidir .                                                   III. Anlatım süslü ve sanatlıdır. Anlam ve söz sanatlarına özellikle yer verilir.                                                                                                                  IV. Nazımdan çok nesir alanında eserler ortaya konulmuştur.                 V. Ahenge çok önem verildiği için redife özellikle yer verilir.                  
11)Divan edebiyatı ile ilgili numaralandırılmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) V           B) IV          C) III           D) II          E) I
12) “Tuyuğ ve Şarkı” nazım biçimlerinin ortak yönü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nedim’in öncülüğü yapması
B) Halk edebiyatındaki maniye benzemeleri
C) Kafiyelenişlerinin aynı olması
D) Türklerin Divan edebiyatına kazandığı türler olması
E) Son mısralarının nakarat olması
13) Kendinden sonra bu alanda ses getiren bir sanatçı gelmediği için Divan edebiyatının son büyük temsilcisi kabul edilir. Sekb-i Hindi akımının öncüsüdür.
Burada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Baki        B) Şeyh Galip     C) Nedim   
D) Nabi       E) Şeyhi
   “Âh u feryâdın Fuzûlî  incidübdür  âlemi
    Ger belây-ı aşk ile hoşnûd isen gavga nedür.”                                               14) Yukarıdaki beyitte Divan edebiyatının ortak konularından hangisi işlenmiştir?A) Aşk derdinin verdiği acılar
B) Aşk acısının devamlılığı
C) Aşk acısından duyulan mutluluk
D) Aşkın verdiği acının insanı olgunlaştıracağı inancı
E) Sevgiliye duyulan özlem
15)Aşağıdaki eserlerden hangisi Fuzuli’ye ait değildir?                           A) Hadikatü’s Süedâ   B) Şikayetname   C) Rind ü Zahid   D) Şah u Geda            E) Enisü’l Kalb                                                                                       
16)Aşağıdakilerden hangisi gazelle terkib-i bendin ortak özelliğidir?       A)Bent nazım birimiyle oluşturulmaları                                                            B)Aruz ölçüsüyle yazılmaları                                                                               C)Beyit sayılarının 5 ile 15 arasında değişmesi                                           D)Divan şiirine Türkler tarafından kazandırılmış olmaları                             E)İlk beyitlerine matla, son beyitlerine makta adının verilmesi
   “Şair, dünya görüşünü, felsefesini, tasavvufi düşüncelerini, maddi ve manevi aşkını en özlü nazım biçimi olan tuyuğ ile
                                                                                      I                                                                                                                                              söyleyebilir. Dört mısralık bir bent ile kurulan nazım biçimidir.
                                                  II
Kafiyelenişi maniye benzer. Sadece dört mısradan
                         III
oluşur. En büyük ustası İranlı Ömer Hayyam' dır. Türk
                                                        IV
edebiyatında Yahya Kemal Beyatlı bu türün ustasıdır.”
                                     V                                          
17) Parçadaki bilgi yanlışlığının giderilmesi için numaralandırılmış yerlerden hangisinin değiştirilmesi gerekir?
A) I        B) II       C) III          D) IV        E) V
Yunus Emre, Moğol baskısından, Haçlı savaşlarından, kıtlıktan aç düşen halkına yiyecek bulmak için Hacı Bektaş-ı Veli’nin dergâhına buğday almak üzere gider. Giderken de memleketinden hediye olarak alıç götürür. Hacı Bektaş-ı Veli, Yunus Emre’ye getirdiği her alıç için nefes teklif eder. Yunus, kabul etmez, buğday ister. Hacı Bektaş-ı Veli her alıca on nefes der. Yunus yine buğday ister ve yola çıkar. Yolda pişman olur, geri döner. Fakat  Hacı Bektaş-ı Veli, kapının anahtarını …………………..ya verdik ,gidip ondan al der.
18)Yukarıdaki boşluğa kim getirilmelidir?
A)Molla Kasım      B)Taptuk Emre                   C)Geyikli baba                         D) Mevlana         E)Ahmet Yesevi
19)Sitare’nin anlamı nedir?
A)Ay     B)Güneş     C)Yıldız     D)Ateş   E)Toprak
20)Yunus Emre, eşini kaybettikten sonra ondan kalan hangi eşyayı hayatı boyunca hiç yanından ayırmamıştır?
A)Mendil     B)Tarak     C)Baston   D)Heybe   E)Yazma
21)Molla Kasım, Yunus’un şiirlerinden üç bininden iki binini yok edince manevi bir uyarıyla kendine gelir. Yok ettiği şiirlere çok üzülür. Aslında her şeyde bir hayır vardır. Çünkü manevi taksim yapılmıştır. Yunus, yazdığı tüm şiirleriyle-yok olanları da dâhil- kimlere seslenmektedir?
A)insan-melek-balık         B)at-insan-ağaç     C)melek-ağaç-balık    D)insan-melek-ağaç  E)balık-at-melek
22)Yunus Emre, otuz yıl sonra dergâhtan ayrılır. Oğlunu aramaya koyulur. Yolda başka dervişlerle karşılaşır. Akşamları mağarada konaklarlar. Her akşam mağarada bir derviş dua eder . Önlerine sofra gelerek karınlarını doyururlar.  Bir akşam sıra Bizim Yunus’a gelir ve ondan dua etmesini ve yemeğin gelmesini isterler. Yunus böyle keramet gösteremeyeceğini düşünür, çok üzülür. Ellerini kaldırarak içinden dua etmeye başlar. “Allah’ım diğer dervişler senden kimin adına bu sofraya istemişlerse ben de o kişinin adına bu sofrayı senden istiyorum .” der. Gözlerini açtığında şaşkındır çünkü önceki akşamlarda gelen sofralardan çok daha büyük ve dolu sofrayla karşılaşır. Yunus ve diğer dervişler kimin adına dua etmişlerdir?
A)Taptuk Emre     B)Yunus Emre    C)Hacı Bektaş-ı Veli   D)Ahmet Y esevi   E)Mevlana
23)Yunus Emre, otuz yıl kaldığı dergahtan ayrılıp, büyük pişmanlıkla dergaha  geri döndüğünde hocasının eşiğine uzanıp yatar. Âma olan hocası bastonuyla yerde bir şey olduğunu fark edince Bacı Anaya, “Bu nedir?”diye sorar.  “ Yunus “ cevabını alır. Bundan sonra hocasının ağzından ilk dökülen ve Yunus’u titreten cümle ne olur?
A)Hangi Yunus?          B)Bizim Yunus mu?   
C)Nerelerdesin sen?   D)Neden geldin?      
E)Oğlunu buldun mu?

24) Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. (5 p)
1-Ruba inin bizim  Edebiyatımızdaki  en önemli temsilcisi………………………..dir
2-Kanuni Mersiyesini ………………………yazmıştır.
3-Divan şiirinde kullanılan kalıplaşmış sanatlı güzel sözlere …………………………denir.
4- ……………………: Kasidenin ikinci bölümüdür. Asıl konuya giriştir.
5-Divan Edebiyatı nazım şekli olan terkib-i bentlerde bentleri oluşturan bölümlere ………………..…, bentleri birbirine bağlayan beyitlere ise …………………………………….. denir.


25)Aşağıdaki eserlerin şairlerini karşılarına yazınız.(10)
1-Hayrabâd……………………………………..…………..…
2-Hüsn ü Aşk………………………………..…….……….….
 3-Hayriye…………………………………..…………………..
4-Siham-ı Kaza…………………………………….………….
5-Şikayetname…………………………………………………
6-İskendername…………………………….…..……………..
7-Makalat…………………….……………………..…………..
8-Yusuf u Züleyha……………………………………………..
9-Maktel-i Hüseyin…………………………………………….
10-Harname……………………………………………………



Suya virsün bâğ-bân gül-zârı zahmet çekmesün
Bir gül açılmaz yüzün tek virse min gül-zâra su
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10










11
12
13
14
15
16
17
18
19
20










21
22
23


Sorular 3’er puandır. Başarılar… EDEBİYAT ZÜMRESİ







a-Yukarıdaki beyiti günümüz Türkçesine çeviriniz. (5 p)
 (Suya vermek: Sele vermek, mahvolmaya bırakmak.
Bağ-bân: Bahçıvan  Gül-zar: Gül bahçesi Tek: Gibi; yalnız
Min: Bin)









        

b-Beyiti yorumlayınız. (6 p)




















c-Beyitte geçen söz sanatlarını yazınız. (5 p)

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder